Một nụ cười mỉm, một nghiệp văn xuôi

Cuốn sách là một tuyển chọn dày dặn các bài viết hay về đời văn Nguyễn Xuân Khánh, một nhà văn lớn của văn học hiện đại Việt Nam vừa tạ thế giữa năm 2021. Đọc cuốn sách này, bạn đọc có thể tìm thấy được toàn bộ thông tin về con người và sự nghiệp của ông, một cuộc đời đầy những thăng trầm và một sự nghiệp đồ sộ tuy đầy chông gai.
Nguyễn Xuân Khánh là nhà văn Hà Nội, sinh ra, lớn lên và gắn bó với Hà Nội cả cuộc đời. Ông sống cùng lịch sử Hà Nội từ những năm chống Pháp đến đương đại, và có thể nói ông là một trong những trí thức Hà Nội có cuộc đời và sự nghiệp hiếm có. Ông là bạn thân của những tên tuổi lớn trong văn đàn Việt thế kỷ XX, như Phạm Toàn, Dương Tường, Trần Dần,… Ông đã vẽ chân dung họ từ những câu chuyện rút ruột mà ra trong tập hồi ký chưa từng công bố Tiếng người trong văn (Nhà xuất bản Phụ nữ VN ấn hành cùng tập sách này); và ở đây, chân dung ông được vẽ nên bởi những bạn bè hiểu ông hơn ai hết. Phần đầu của sách, qua những bài viết của Châu Diên, Dương Tường, Trịnh Y Thư, Hồ Anh Thái,… người đọc có thể hình dung rất rõ tâm thế và nhân cách nhà văn của ông, đồng thời hiểu biết thêm nhiều phần về sinh hoạt tư tưởng – văn nghệ một thời. Phần sau là những bài nghiên cứu của các cây bút lý luận văn học hàng đầu hiện nay về các tác phẩm văn chương của ông, những cuốn tiểu thuyết đồ sộ đã được đón nhận nhiệt liệt từ cả giới chuyên môn và đông đảo bạn đọc suốt mấy chục năm qua, với các giải thưởng văn chương danh giá nhất nước.
Chắc chắn tập sách này sẽ giúp cho bạn đọc hiểu biết đầy đủ về cố nhà văn Nguyễn Xuân Khánh, và tìm đọc lại những tác phẩm của ông, để suy ngẫm thêm về bản ngã, về văn hóa dân tộc Việt. “Nguyễn Xuân Khánh là hiện thân cho tình yêu, lòng kiên trì và sự gắn bó sâu nặng với văn chương chữ nghĩa. Sáng tác của ông là biểu kiến phẩm cách trí thức và chiều sâu văn hóa của một tài năng vươn lên trong bão táp thời cuộc bằng sức sống truyện kể, cái sức mạnh mà vì đó nó đem lại cho ông lý do để sống và nhờ được sống nên trở thành lý do để viết.” (Đoàn Ánh Dương)